بین الملل رسپار/ تحولات خاورمیانه: رکورد سقوط ارزش لیر ترکیه با سخنان اردوغان، افتتاح مقر فرماندهی یکپارچه کشورهای حوزه خلیج فارس در ریاض، پیام توئیتری سیف‌الاسلام القذافی به لیبیایی‌ها، بمباران گسترده صنعا توسط عربستان سعودی و درخواست چین برای لغو تحریم‌های یکجانبه افغانستان از مهم ترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
رکورد سقوط ارزش لیر ترکیه با سخنان اردوغان
«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه شامگاه دوشنبه به کاهش شدید ارزش لیر (واحد پول ملی ترکیه) واکنش نشان داد.
وی که در نشست کابینه صحبت می‌کرد، گفت: «ما مصمم هستیم که از طریق سرمایه‌گذاری، تولید، اشتغال زایی، هر چیزی را که صحیح است برای کشورمان انجام دهیم و سیاست اقتصادی ترکیه بر اساس صادرات بنا نهاده شده است».
رئیس جمهور ترکیه اضافه کرد: «به عنوان دولتی که دارای شناخت و تجربه برای اداره بحران‌های مالی است، ما مصصم به غنیمت شمردن از فرصت دوران بحرانی که جهان در آن قرار دارد، هستیم».
اردوغان در ادامه سخنانش گفت: «افزایش قیمت‌ها در نتیجه افزایش قیمت ارز به طور مستقیم بر سرمایه‌گذاری، تولید و اشتغال‌زایی تاثیری نخواهد گذاشت و نرخ رقابتی ارز منجر به افزایش سرمایه‌گذاری، تولید و اشتغال خواهد شد».
رئیس جمهور ترکیه همچنین با اشاره به درگیر شدن ترکیه در جنگ اقتصادی گفت که این کشور از این جنگ پیروز بیرون خواهد آمد.
اردوغان متعهد شد به کسانی که وی آنها را فرصت طلب توصیف کرده، اجازه ندهد که از کاهش قیمت لیر سوء استفاده کنند.
رئیس جمهور ترکیه در این سخنرانی قول داد که کاهش شدید ارزش پول ملی این کشور، باعث افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها نشود.
تنها ساعتی پس از این سخنرانی اردوغان، ارزش لیر ترکیه باز هم سقوط کرد و هر دلار آمریکا تقریبا معادل ۱۱٫۴۶ لیر شد که رکورد تازه‌ای در سقوط ارزش پول ملی ترکیه به شمار می‌آید.
از سوی دیگر در شرایطی که سقوط ارزش لیر و گرانی در ترکیه باعث برپایی تظاهرات شده، رهبران احزاب اپوزیسیون به شدت عملکرد حزب حاکم عدالت و توسعه و رئیس‌جمهور این کشور را آماج انتقادات خود قرار داده‌اند.
سران احزاب اپوزیسیون ترکیه روز پنجشنبه گذشته در واکنش به ثبت رکورد جدید سقوط ارزش لیر در برابر دلار، خواستار برگزاری فوری انتخابات در این کشور شدند.
کمال قلیچ‌دار اوغلو رهبر «حزب جمهوری‌خواه خلق» ترکیه در پیامی توییتری خطاب به رئیس‌جمهور این کشور نوشت: «اردوغان! انتخابات فورا (برگزار کن)».
کمال قلیچ‌دار اوغلو رهبر اصلی‌ترین رقیب حزب حاکم عدالت و توسعه نیز در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «هابرترک» این کشور باز هم درخواستش برای برگزاری انتخابات زودهنگام را تکرار کرد.
به گفته او، پیشنهاد رجب طیب اردوغان برای کاهش نرخ بهره به منظور تقویت صادرات و سرمایه‌گذاری در ترکیه نشان داد که او «کاملا از واقعیت جدا شده است» چرا که مردم ترکیه خواهان برگزاری انتخابات زودهنگام هستند.
رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه افزود: «دیگران برای ۵۰ تا ۱۰۰ سال آینده برنامه‌ریزی می‌کنند و ما حتی نمی‌توانیم بگوییم فردا چه اتفاقی خواهد افتاد. دولت (حاکم) خواهان این است که بعد از درست کردن اقتصاد وارد انتخابات شود. این کاملا زاییده تخیل آنها است».
اظهارات تند سران اپوزیسیون ترکیه علیه اردوغان و حزب عدالت و توسعه در شرایطی مطرح شده که طی روزهای اخیر سقوط ارزش لیر و گرانی‌ها بارها خبرساز شده است.
روز جمعه گذشته هزاران نفر در ازمیر ترکیه در اعتراض به گرانی، تورم و سقوط ارزش پول ملی تظاهرات کردند. این تظاهرات بعد از آن رخ داده که ارزش واحد ملی پول ترکیه (لیر) در برابر دلار در سراشیبی سقوط قرار گرفته ارزش لیر ترکیه روز جمعه گذشته ۱۰.۹۱ لیر در برابر ۱ دلار رسیده بود.
افتتاح مقر فرماندهی یکپارچه کشورهای حوزه خلیج فارس در ریاض
شورای همکاری از افتتاح مقر فرماندهی واحد نظامی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در ریاض خبر داد.
مقر فرماندهی یکپارچه نظامی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس روز دوشنبه در شهر ریاض و در حضور جمعی از مسئولان نظامی و شخصیت‌ها و وزرای دفاع کشورهای عربی حوزه خلیج فارس افتتاح شد.
خبرگزاری دولتی عربستان «واس» گزارش داد که ستاد فرماندهی واحد نظامی را «خالد بن سلمان» جانشین وزیر دفاع سعودی تحت حمایت محمد بن سلمان ولی‌عهد سعودی افتتاح کرد.
بنا به این گزارش، در مراسم افتتاحیه، نایف بن فلاح الحجرف دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، عید بن عواض الشلوی فرمانده مقر فرماندهی یکپارچه شورای همکاری خلیج فارس و برخی از افسران ارشد این فرماندهی حضور داشتند.
منابع سعودی می‌گویند که این مقر فرماندهی در راستای تعمیق روابط کشورها و درک اهمیت فعالیت مشترک دفاعی کشورهای حوزه خلیج فارس جهت تحقق امنیت و ثبات منطقه صورت گرفته است.
پیام توئیتری سیف‌الاسلام القذافی به لیبیایی‌ها
سیف‌الاسلام قذافی نامزد انتخابات ریاست جمهوری لیبی در اولین پیام خود پس از رفع ممنوعیت حساب توئیتری او، مجددا از مردم این کشور خواست تا برای دریافت کارت انتخاباتی الکترونیکی اقدام کنند.
«سیف‌الاسلام القذافی» فرزند دیکتاتور سابق لیبی که برای نامزدی انتخابات لیبی ثبت‌نام کرده است، دوشنبه شب در اولین توئیت خود پس از بازگشایی حساب کاربری‌اش در صفحه توئیتر، خطاب به لیبیایی‌ها نوشت: برای اینکه لیبی حاکمیت ملی و اراده آزاد خود را بازگرداند و وحدت خود را حفظ کند و به سمت سازندگی و جبران حرکت کند، برای دریافت هرچه سریع‌تر کارت‌های انتخاباتی خود اقدام کنید و فرصت را از دست ندهید.
در تاریخ ۱۸ نوامبر، توییتر، حساب کاربری سیف‌الاسلام را چند ساعت پس از افتتاح حساب مسدود کرد تا اینکه روز دوشنبه ممنوعیت آن را لغو کرده است.
سیف‌الاسلام چهارشنبه گذشته هم از مردم لیبی خواست در انتخابات ریاست جمهوری که قرار است در ۲۴ دسامبر برگزار شود، شرکت کنند.
وی افزود: «کارت‌های انتخاباتی شما در واقع مجوز شما برای شرکت در انتخابات است تا در تصمیم‌گیری‌های ملی مستقل مشارکت و مشروعیت نهادهای سیاسی جدید را تقویت کنید، کشورمان را به پیش ببریم و آن را بازسازی کنیم و به جایگاهش در جهان بازگردانیم».
بمباران گسترده صنعا توسط عربستان سعودی
رسانه ها در پی تشدید درگیری های اخیر میان نیروهای یمنی و ائتلاف سعودی، از آغاز موج تازه حملات هوایی عربستان به صنعا پایتخت یمن خبر می دهند.
شبکه خبری الجزیره بامداد سه شنبه به نقل از رسانه های سعودی گزارش داد: ائتلاف تحت رهبری عربستان می گوید حملات هوایی به اهدافی نظامی در صنعا پایتخت یمن را آغاز کرده است.
ائتلاف مزبور در بیانیه ای اعلام کرد: از شهروندان می خواهیم از تجمع یا نزدیک شدن به محل های مورد هدف فاصله بگیرند.
ائتلاف سعودی در عین حال ادعا کرده است که این عملیات با قانون بین الملل و اصل دفاع مشروع، مطابقت دارد.
اسکای نیوز عربی نیز به نقل از ائتلاف سعودی اعلام کرد که ائتلاف می گوید در این بمباران مراکز سری موشک های بالستیک را هدف قرار داده است.
بر اساس این گزارش، ائتلاف سعودی همچنین مدعی شده که در این عملیات یک مرکز مهم موشک های بالستیک را در منطقه ذهبان در صنعا منهدم کرده است.
هواپیماهایی ائتلاف سعودی از عصر پنجشنبه تا بامداد شنبه، ده‌ها بار به صنعا پایتخت و استان‌های صعده، الحدیده و عمران حمله کردند.
در گیری میان ارتش و کمیته های مردمی یمن با نیروهای ائتلاف سعودی طی روزهای اخیر در برخی مناطق افزایش یافته است.
یمنی‌ها دلیل تشدید حملات ائتلاف سعودی در شمال یمن را شکست ائتلاف سعودی-آمریکایی در ساحل غربی و آزادسازی الحدیده می‌دانند و معتقدند که آمریکا معادلاتش را در منطقه به ویژه در جنگ یمن باخته است.
عربستان سعودی از ششم فروردین ۹۴ در قالب ائتلافی از چند کشور عربی و با کمک و چراغ سبز آمریکا، حملات گسترده‌ای را علیه یمن -فقیرترین کشور عربی- آغاز کرد تا به بهانه بازگرداندن «عبدربه منصور هادی» رئیس جمهوری مستعفی و فراری این کشور به قدرت، به اهداف و زیاده خواهی‌های سیاسی خود جامه عمل بپوشاند.
نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد از جمله بهداشت جهانی و یونیسف بارها هشدار داده‌اند که بر اثر ادامه حملات متجاوزان به یمن، مردم این کشور با قحطی و بروز یک فاجعه انسانی که در قرن گذشته بی‌سابقه است، روبه رو هستند.
درخواست چین برای لغو تحریم‌های یکجانبه افغانستان
سخنگوی وزارت خارجه چین با اشاره به تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه افغانستان عنوان کرده که اموال بلوکه شده افغان‌ها باید هرچه زودتر آزاد شوند.
ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت خارجه چین روز دوشنبه با اشاره به وضعیت اقتصادی افغانستان در این روزهای سرد سال گفت: زمستان در حال فرا رسیدن است. سلامت مردم افغانستان یکی از نگرانی‌های چین است.
وی با اشاره به اینکه پکن این هفته بیش از ۱۰۰۰ تن کالای بشردوستانه و مایحتاج روزانه به کابل ارسال کرده است، بیان کرد: با این حال افغانستان هم‌اکنون با وضعیت اقتصادی بحرانی مواجه است. جامعه بین‌الملل باید با تقویت همکاری و یکپارچگی به افغانستان کمک برساند و زندگی مردم این کشور را ارتقا ببخشند. تحریم‌های یکجانبه – علی‌الخصوص امول بلوکه شده افغانستان در خارج از کشور – مجازات کاملی برای تمام افغان‌هاست و بحران انسانی در این کشور را وخیم‌تر می‌کند.
لیجیان ادامه داد: این اموال بلوکه شده به جای آنکه به عنوان ابزار تهدید و اجبار مورد استفاده قرار گیرند، باید هرچه زودتر به صاحبان اصلی خود بازگردانده شوند.
سخنگوی وزارت خارجه چین در ادامه گفت: چین به عنوان همسایه و دوست صادق افغانستان، به این کشور برای رسیدن به صلح، بازسازی و توسعه اقتصادی با تمام توان کمک کرده است. چین تاکنون کالاهای بشردوستانه زیادی را به افغانستان فرستاده و به دنبال تصویب کمک‌های بشردوستانه اضطراری به ارزش ۲۰۰ میلیون یوان برای افغانستان است. ما تاکنون بیش از ۳ میلیون واکسن کووید نیز به کابل فرستاده‌ایم. ما به ایفای نقش بزرگ‌تر و سازنده‌تر برای کمک کردن به افغانستان جهت غلبه بر مشکلاتش ادامه خواهیم داد.
روزنامه “گلوبال تایمز” چین گزارش کرد، لیجیان با ابراز نگرانی از وضعیت مردم افغانستان که تحت تأثیر تحریم‌های بین‌المللی قرار گرفته‌اند، گفت: “این تحریم‌ها در حال تنبیه تمامی مردم افغانستان است و بحران انسانی در این کشور را تشدید می‌کند”.
وی سپس ادامه داد که تحریم‌های یکجانبه علیه افغانستان می‌بایست لغو شود و دارایی‌های مسدود شده این کشور در خارج از افغانستان باید آزاد شود.
سخنگوی وزارت خارجه چین در حالی چنین درخواستی را مطرح کرده است که “پیتر مایرر” رئیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ درباره اوضاع افغانستان اخیراً در گفت‌وگو با خبرگزاری آمریکایی “آسوشیتدپرس” تصریح کرد که افغانستان به شدت با کمبود نقدینگی مواجه است.
وی توضیح داد: “افغانستان به دلیل تحریم‌ها با کمبود پول نقد مواجه بوده و در حال حاضر برای پرداخت حقوق کارکنان این کشور پول نقد موجود نیست”.
رئیس صلیب سرخ همچنین با بیان اینکه اگر خشکسالی روی تولید غذا تأثیر گذاشته و فروپاشی اقتصادی ادامه یابد، افغانستان به سمت بحران انسانی حرکت خواهد کرد، گفت: اما مهمترین بحران در حال حاضر نبود پول نقد برای پرداخت پول کارمندان افغان است.
طبق گزارش آسوشیتدپرس، اقتصاد افغانستان به کمک‌های خارجی وابسته بوده و با فروپاشی دولت گذشته بسیاری از بخش‌های اقتصادی این کشور در آستانه فروپاشی قرار دارد.
از طرف دیگر، “امیرخان متقی” سرپرست وزارت خارجه افغانستان نیز اخیراً به آمریکا و کشورهای اروپایی هشدار داد که تلاش برای تضعیف دولت طالبان از طریق تشدید تحریم‌ها علیه افغانستان بر امنیت جهانی تأثیر منفی خواهد گذاشت و ممکن است باعث ایجاد موجی از مهاجرت شود
به گزارش ایسنا، توماس وست، نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان در توییتی تاکید کرده بود واشنگتن سال‌ها این نکته را به طالبان گوشزد می‌کرد که اگر به جای سازش مذاکره‌شده با افغان‌ها به تصرف نظامی قدرت اقدام کنند، بعد کمک‌های انسانی مدنظر جامعه بین‌المللی به این کشور کاملا متکی به کمک اقتصادی متوقف خواهد شد و این اتفاقی است که هم‌اکنون رخ داده است.
وزارت خارجه دولت موقت طالبان افغانستان روز یکشنبه با صدور بیانیه‌ای به واشنگتن یادآوری شده است که بحران انسانی در افغانستان به قبل از رسیدن این گروه به قدرت باز می‌گردد.
عبد القهار بلخی، سخنگوی وزارت خارجه افغانستان گفت که اظهارات توماس وست مبنی بر اینکه افغانستان قبل از ماه اوت هم با یک بحران انسانی مواجه بوده است، یک اعتراف ماندگار است. او افزود: این صحت دارد که مشکلات اقتصادی به دولت جدید به ارث رسیده است. بنابراین همه باید به مسؤولیت‌هایشان برای رسیدگی به این مساله عمل کنند.
