به گزارش رسپار اقتصادی؛ با ورود به نیمه دوم سال، عملا بیش از دو سال از عمر دولت سیزدهم می‌گذرد؛ دولتی که در همان روز‌های نخست، یکی از شعار‌های مهمش، ساخت چهار میلیون مسکن در چهار سال بود. به بیان دیگر، سالانه یک میلیون خانه باید ساخته شود، رویکردی که بار مالی آن مستقیم بر دوش نظام بانکی گذاشته شد و بر اساس قانون جهش تولید مسکن، بانک‌ها باید سالانه حداقل ۲۰ درصد از تسهیلات پرداختی خود را به تحقق پروژه نهضت ملی مسکن اختصاص دهند.
سازوکاری که تا به امروز، کارنامه قبولی نداشته است. به بیان دیگر، در سال اول (۱۴۰۰) قرار بود ۳۶۰ هزار میلیارد تومان پرداخت شود، اما در نهایت ۵ درصد از این رقم، تحقق یافت. در سال ۱۴۰۱ نیز با توجه به تبصره قانونی مبنی بر افزایش رقم مذکور، بانک‌ها قرار بود ۴۵۸ هزار میلیارد تومان از تسهیلات خود را به بخش مسکن اختصاص دهند، اما باز هم شاهد کم کاری بسیاری از بانک‌ها بودیم و در نهایت تنها ۶۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای طرح نهضت ملی مسکن منعقد شد.
حال در شرایطی که روند پیشرفت ساخت چهار میلییون مسکن در سطح کشور، چنگی به دل نمی‌زند، وزیر راه و شهرسازی از گرانی سیمان و فولاد گلایه‌مند شده و معتقد است افزایش قیمت آن‌ها تاثیر مستقیم در هزینه تمام شده ساخت خانه دارد و روند ساخت و ساز را با کندی مواجه کرده است. این انتقادات در شرایطی بود که رئیس جمهور نیز در جلسه شورای عالی مسکن نسبت به آن واکنش نشان داد.
رئیس جمهور: هر چه قیمت ساخت کمتر باشد به نفع مردم است
سید ابراهیم رئیسی در جلسه هفته گذشته شورای‌عالی مسکن، یکی از اقدامات بسیار مهم و ضروری برای موفقیت طرح نهضت ملی مسکن را کاهش قیمت تمام شده ساخت مسکن عنوان کرد و افزود: همه تلاش دستگاه‌های اجرایی مربوطه معطوف به کاهش قیمت هزینه ساخت از فولاد و سیمان گرفته تا سایر تجهیزات ساختمانی باشد، چون هر چه قیمت ساخت کمتر باشد به نفع مردم است.
بذرپاش چه گفت؟
وزیر راه و شهرسازی در نشست خبری سه شنبه (۴ مهرماه) در حاشیه نمایشگاه حمل و نقل در پاسخ به اینکه چرا مخالف ادامه عرضه سیمان و فولاد در بورس کالا هستید، افزود: به دستور رییس‌جمهور باید نهضت کاهش قیمت تمام شده در بخش ساختمان داشته باشیم، اما این مهم با تداوم عرضه سیمان و فولاد در بورس ممکن نیست.
بذرپاش با تشریح نکاتی که دولت تلاش می‌کند قیمت نهایی مسکن را پایین آورد، گفت: دولت قیمت زمین را که در قالب طرح واگذاری ۹۹ ساله بود به صفر رساند، باقی موارد مصالح است. قیمت دستمزد نیروی انسانی مثل کارگر و تکنسین را نمی‌توانیم کاهش دهیم، اما در بخش مصالح با کار کارشناسی انجام شده مطمئنیم در صورت کاهش قیمت، می‌توانیم قیمت نهایی را کاهش دهیم.
بذرپاش: بورس راه نینداختیم که قیمت کالا را افزایش دهیم، حالا بماند ذات بورس چیست، بماند تعیین روش‌های قیمت پایه چیست، اما اگر اصرار بر عرضه بر بورس کالا است بدانید که عامل گرانی است.
وزیر راه ادامه داد: اصرار دارند که مصالح را بورسی کنند. حتی اگر می‌خواهید در بورس کالا عرضه کنید فرمول قیمت پایه را تغییر دهید، ما اصرار داریم و با توهین رسانه‌ها و افراد به دولت کوتاه نمی‌آییم. قیمت سیمان و فولاد برای ساختمان‌سازی به‌ویژه نهضت ملی مسکن باید پایین بیاید، باید تلاش کنیم واحد‌های مسکن نهضت ملی را هر چه می‌توانیم ارزان‌تر در اختیار مردم قرار دهیم. این تلاش باید از سمت همه باشد و فلان شرکت فولادی نمی‌تواند با عرضه در بورس ۴۰ درصد قیمت را افزایش دهد. وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: بورس راه نینداختیم که قیمت کالا را افزایش دهیم، حالا بماند ذات بورس چیست، بماند تعیین روش‌های قیمت پایه چیست، اما اگر اصرار بر عرضه بر بورس کالاست، بدانید که عامل گرانی است.
وزیر راه و شهرسازی گفت: هشدار می‌دهیم در پتروشیمی هم همین اتفاق می‌افتد و تمام تلاش ما این است که بتوانیم با قیمت تمام شده کمتری واحد‌های مسکونی را در اختیار آحاد جامعه به ویژه نهضت ملی که نیازمندان جامعه هستند قرار دهیم.
بذرپاش هفته قبل در حاشیه مراسمی در شهر جدید پردیس نیز در این باره اظهار کرد: کسانی که سهامداران بورس هستند و افرادی که بورس کالا را تشکیل دادند، خودشان هم دارند کالا را در بورس عرضه می‌کنند. طبیعتاً این افراد میل به کاهش قیمت ندارند و ما نمی‌توانیم سرنوشت مردم را به این مساله گره بزنیم. بذرپاش بیان کرد: اگر قرار است سیمان و فولاد در بورس عرضه شود، قیمت پایه آن باید مدیریت شود. قیمت پایه باید از یک الگوی مناسبی تبعیت کند. به گفته خود دوستان در برخی از مقاطع با عرضه فولاد در بورس این کالا ۴۰ درصد گران‌تر می‌شود.
واکنش خاندوزی چه بود؟
وزیر امور اقتصادی و دارایی در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره خروج سیمان از بورس کالا گفت: با توجه به اینکه مساله بورس کالا به عنوان بستر شفاف نظام توزیع کالا‌های اساسی یا کالا‌های پایه انجام می‌شود و جزو دستاورد‌هایی است که ما در پایان دهه‌های ۸۰ و ۹۰ نسبت به عبور از مسیر پر از رانت و فسادی که پیش از آن وجود داشت به نظام بورس کالا منتقل شدیم، دولت فعلا هیچ تصمیمی در این زمینه ندارد. خاندوزی افزود: ما به عنوان وزارت اقتصاد و امور دارایی و وزارت صمت و بسیاری از دستگاه‌های اقتصادی هم مدافع این هستند که اگر رویه موجود نیاز به اصلاحی دارد در چارچوب بورس کالا اصلاحات صورت گیرد.
بذرپاش: از حرف‌های خاندوزی تعجب نکردم!
پس از این اظهارات، بذرپاش وزیر راه و شهرسازی واکنش نشان داد و گفت: طبیعتا وزارت اقتصاد نباید مخالف بورس کالا باشد، زیرا بورس کالا زیرمجموعه این وزارتخانه است. اگر ایشان (خاندوزی) موافقت می‌کرد من تعجب می‌کردم، ولی ما از وزارت اقتصاد توقع داریم درخصوص پیگیری تعهدات نظام بانکی در طرح نهضت ملی مسکن و کاهش قیمت تمام شده مسکن عمل کند.
پای رئیس سازمان بورس هم به ماجرا باز شد/ عشقی: دوستان با مکانیزم بورس کالا آشنا نیستند!
شب گذشته مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگویی پیرامون انتقادات اخیر نسبت به عرضه سیمان و فولاد در بورس کالا و گرانی این محصولات در بازار اظهار داشت: اصولاً معامله کالا‌ها در بورس کالا بر اساس قوانین و مقرراتی بوده که دولت‌های مختلف وضع کرده‌اند. بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد خروج این محصولات از بورس کالا می‌تواند بازار این محصولات را متلاطم کرده و تصمیمی در این خصوص گرفته نشده است.
رئیس سازمان بورس افزود: موضوع خروج این محصولات از بورس کالا منتفی شده البته که عده‌ای انتقاداتی به برخی از فرآیند‌ها دارند و توصیه کرده‌ایم در جلسات کارشناسی اگر ایرادی به عرضه‌ها مطرح است مورد بررسی قرار گرفته و برطرف شود.
به گفته عشقی: اگر ایرادی در نحوه تعیین قیمت پایه وجود دارد نیز باید با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط گاه شورای رقابت ستاد تنظیم بازار یا وزارت سمت برطرف شود. ایراداتی که مطرح می‌شود بعضاً به علت نبود آشنایی این دوستان با مکانیزم‌های بازار سرمایه و بورس کالاست و خروج این محصولات از بورس کالا قطعاً به التهاب بیشتر بازار‌ها دامن خواهد زد.
سخن پایانی
مسلما در حال حاضر موضوعی مهم‌تر از تحقق شعار ساخت چهار میلیون خانه برای مردم نیست. رویکردی که می‌تواند با افزایش عرضه مسکن، قیمت‌ها در بازار آشفته مسکن را تعدیل کند. اما برای این امر، همراهی همه دستگاه و نهادها ضروری است. حال اگر موضوع سیمان و فولاد سهم زیادی در این سازوکار و بر قیمت و هزینه ساحت تاثیر زیادی دارند، ضروری است که هرچه سریع‌تر برای رفع این مشکل چاره اندیشی در تیم اقتصادی دولت رئیسی شود و یا اگر به گفته برخی فعالان بازار که معتقدند سهم فولاد و سیمان در قیمت تمام شده مسکن، قابل توجه نیست و مسئولان وزارت راه و شهرسازی به دنبال بهانه تراشی و رونمایی از مقصر جدید هستند، باید از نهاد‌های ناظر در دولت خواست تا به این موضوع رسیدگی کنند.
