مواردی از جمله توسعه ناکافی ظرفیت پالایشگاهی کشور، رفع همه‌گیری کووید-۱۹ و افزایش ترددها، عدم تمرکز بر افزایش ظرفیت و تنوع سبد سوخت، خودروهای بی کیفیت و پرمصرف ساخت داخل و وجود تعداد قابل توجهی خودروهای فرسوده از جمله عوامل موثر بر ناترازی بنزین است.
به گزارش رسپار اقتصادی؛ تفـاوت فاحـش قیمـت ایـن حامـل انـرژی بـا کشـور‌های همسـایه ـ کـه در مـواردی تـا ۸۰ درصـد نیـز بـرآورد می‌شـود ـ سبب شـده است که قاچـاق بـا هر هزینـه‌ای، بـرای برخی افـراد جـذاب و اقتصـادی باشـد. بـه دلیـل پرداخـت یارانـه بـالا از سوی دولـت بـرای حامل‌های انـرژی در ایـران و پرداخـت نکردن قیمت واقعـی این حامل‌ها توسـط مصرف‌کننـدگان، هیـچ یک از بخش‌هـا به‌دنبـال بهینه‌سـازی نیستند.
اکنون سـالانه ۸۰ میلیارد دلار یارانه سوخت در کشـور پرداخت می‌شود و ایـن در شرایطی اسـت کـه سال ۱۴۰۱ مجمـوع درآمدهـای نفتـی کشـور ۴۳ میلیارد دلار بـود که ایـن اعـداد نشـان می‌دهـد، ایـران حـدود دو برابـر درآمدهـای نفتـی خـود را صـرف پرداخت یارانـه انـرژی کرده اسـت.
طبق آمار وزارت نفت، میانگین مصرف بنزین از ابتدای سال تا اواخر شهریور، معادل ۱۱۶ میلیون لیتر در روز بوده است. این رقم در مقایسه با میانگین مصرف مدت مشابه در سال گذشته ۱۳.۵ میلیون لیتر در روز افزایش یافت.
مصرف بی رویه بنزین و ناترازی اش، فشار اقتصادی بالایی بر دولت وارد کرده و کشور را با مشکلات جدی روبه رو می‌کند. کارشناسان معتقدند، هر چه سریع‌تر باید در راستای رفع این مشکل گام برداریم و به ویژه سیاست گذاری‌های دقیقی در راستای کنترل مصرف داشته باشیم.
البته به زعم کارشناسان، هر سیاستی که بخواهیم در زمینه بهینه سازی مصرف بنزین و یا اعطای یارانه در نظر بگیریم، تبعات گسترده‌ای دارد و سیاست‌ها باید با حساسیت بالایی اعمال شود.
صبوری فرد کارشناس انرژی در گفت‌وگو با رسپار اقتصادی، با اشاره به بروز مشکل ناترازی بنزین در کشور و زیان اقتصادی بالای آن، تصریح کرد: حل این مشکل نیازمند سیاست گذاری‌های صحیح است. دولت باید از نظریات کارشناسان حوزه انرژی نهایت استفاده را بکند و از طریق سیاست گذاری‌های دقیق در صدد رفع مشکل باشد.
وی ادامه داد: مساله خودرو، اولین و مهم‌ترین دلیل شدت بالای مصرف بنزین در کشور است. باید تولید خودروهایی که از سوخت‌های پاک استفاده می‌کنند، در دستور کار قرار بگیرد. اگر بتوانیم خودرویی تولید کنیم که سوختش سی ان جی باشد و همزمان شتاب بالا و کیفیت خوبی داشته باشد، قطعاً مردم به استفاده از این نوع خودرو‌ها تمایل نشان می‌دهند. متاسفانه وابستگی کامل سبد سوختی خودروهای سواری به بنزین مشکل‌ساز شده است و باید حتما علاوه بر توسعه ظرفیت سی ان جی، روی خودروهای فرسوده فعلی نیز به سمت اسقاط برویم.
این کارشناس انرژی توضیح داد: در حوزه افزایش ظرفیت سی ان جی کشور باید به موضوع ساماندهی جایگاه‌های موجود توجه داشته باشیم. مردم باید بدانند که اگر خودروی سی ان جی سوز می‌خرند، ساعت‌ها در صف‌های طولانی معطل نخواهند شد. یکی از دلایل عدم استقبال مردم از سی ان جی در کشور این بود که در دولت قبلی اقدامات خوبی در زمینه مدیریت جایگاه‌های سی ان جی و سوخت رسانی به مردم انجام نشد.
وی در خصوص بهره برداری از فاز ۴ ستاره خلیج فارس و افزایش بازدهی پالایشگاه‌های موجود تصریح کرد: هر چقدر بتوانیم پالایشاه‌هایمان را به روز کنیم و ظرفیت پالایشگاهی کشور را افزایش دهیم، گام مهمی در راستای حل مشکل ناترازی بنزین برداشته ایم. عملیاتی شدن این طرح‌ها نیاز به حمایت دولت، صنعتگران و بخش خصوصی دارد.
این کارشناس انرژی گفت: اگر بتوانیم از طراحان داخلی و خارجی برای به روزرسانی پالایشگاه‌ها استفاده کنیم، اتفاقات مثبتی رخ می‌دهد. افزایش بازدهی پالایشگاه‌ها و انجام کار‌هایی که منجر به بالا رفتن سطح تولید و جبران ناترازی فعلی شود، شدنی است.
این کارشناس انرژی توضیح داد: در حوزه بنزین نیاز به تصمیم گیری عاجل و سیاست گذاری‌های سریع و صحیح داریم. متاسفانه غفلتی که در این زمینه در دولت قبلی شاهد بودیم، به تشدید مشکلات منجر شده است.
وی در پایان تأکید کرد: با همتی که در دولت برای حل مشکل ناترازی بنزین می‌بینیم، حتی می‌توانیم به صادرات بنزین به سایر کشور‌ها در سال‌های آتی هم امیدوار باشیم.
