رییس اسکودا در پاسخ به پرسش «خبرنگار «رسپار» درباره پیش‌بینی نهاد وکالت از شرایط پیش رو گفت: اراده ما بر این است که فعال‌تر باشیم و مردم، وکلا و داوطلبان وکالت را در مستمرا در جریان امور بگذاریم. ما هفته پیش یک اتاق فکر تشکیل دادیم تا نسبت به موضوعات آینده برنامه ریزی کنیم. اراده ما این است که فعالانه‌تر با چالش‌ها مواجهه شویم و همچون گذشته رویکردی عالمانه را برای غلبه بر مشکلات در پیش بگیریم و سعی داریم دیگر منفعل نباشیم.کوشا افزود: چون تا امروز هجمه‌ها زیاد بوده است به طور طبیعی مجبور بودیم بیشتر حالت تدافعی بگیریم. امیدواریم بتوانیم ازاین پیچ و خم‌ها عبور کنیم تا بتوانیم برنامه‌های مختلفی که در ذهن داریم را برای اعتلای نهاد وکالت و دفاع از حقوق مردم اجرا کنیم.
به گزارش «رسپار» نشست خبری، اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران (اسکودا) و روسای کانون‌های وکلای دادگستری کشور، بعد از ظهر امروز پنج شنبه ۱۱ آذرماه در مرکز آموزش علمی و کاربردی کانون وکلای دادگستری مرکز برگزار شد.
دکتر جعفر کوشا در آغاز سخنان خود در این نشست، ضمن خوشامدگویی به اصحاب رسانه گفت: اصحاب رسانه، در اطلاع‌رسانی شفاف و صادقانه و تنویر افکار عمومی زحمات زیادی می‌کشند. ما از همه رسانه‌ها و عزیزانی که در این عرصه زحمت می‌کشند، به دلیل پوشش آنچه بر نهاد وکالت می‌رود و پشتیبانی از این نهاد در عرصه عمومی تشکر میکنیم.
رییس اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری در ادامه به دو مسئله اصلی جامعه وکالت اشاره و بیان کرد: دو مسئله استقلال وکلا و آزادی دفاع از زمان آغاز حرفه وکالت مورد مناقشه بوده است و همواره عده‌ای تلاش کرده‌اند در این دو مبحث با جامعه وکالت رویارو شوند.
دکتر کوشا ضمن تاکید بر استقلال وکیل و ضرورت به رسمیت شناخته شدن آزادی بیان وکیل در دفاع از حقوق موکل، خاطرنشان کرد: چون وکیل برای ایفای حرفه و وظیفه خود در برابر قاضی که نماینده حاکمیت است، می‌نشیند، با حربه قلم و آزادی باید در احقاق حق تلاش کند. ما سلاحی جز قلم و وسیله‌ای جز زبان نداریم و رسانه‌ها در این مورد می‌توانند به ما کمک کنند که بتوانیم با آزادی بیان و دفاع از حقوق موکل با استقلال از حاکمیت به رسالت نهاد وکالت جامه عمل بپوشانیم.
رییس اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری همچنین اظهار کرد: در کشورهای مختلف همواره این تلاش مشهود است که عده‌ای می‌خواهند در جامعه وکالت نفوذ کنند. گاه این نفوذ به معنای نظارت و گاه به معنی دخالت است. ما چون وارث پیشکسوتان در طول تاریخ از زمان دکتر مصدق هستیم، تکلیف داریم از نظر قانونی، شرعی، اخلاقی وعرفی به دو مقوله استقلال و آزادی بیان در دفاع از موکل اهتمام بورزیم.
کوشا اضافه کرد: استقلال نهاد وکالت به معنای این نیست که حاکمیت را قبول نداشته باشد یا خود را جدای از آن بپندارد. استقلال نهاد وکالت به معنای این است که وظایفی را که بر عهده این نهاد است، با اتکا به خود و آزادی کامل انجام دهد.
رییس اسکودا درباره برخی از دخالت‌های اخیر در امور نهاد وکالت گفت: متاسفانه برخی تلاش می‌کنند در قالب نظارت به دخالت بپردازند. آزادی از نظر فلاسفه، به خصوص کانت، به این معناست که انسان می‌تواند از حق خود دفاع کند تا جایی که دیگری ضرر نبیند. کانون وکلا در بدو تشکیل و به خصوص در قانون مصوب سال ۱۳۳۳ همواره سعی کرده در کنار حاکمیت به وظایف خود عمل کند اما به طور طبیعی انجام وظیفه وکالت در برخی موارد با امور حاکمیتی اصطکاک دارد و برخی تلاش می‌کنند این اصطکاک‌ها را طوری جلوه دهند که گویی نهاد وکالت سودای جدایی دارد در حالی که اینچنین نیست.
کوشا ادامه داد: اگر به واقعیات بپردازیم آزادی و استقلال دو مفهوم فلسفی هستند که وکیل با این دو می‌تواند به حاکمیت اعتبار و مشروعیت و مقبولیت دهد. ظرفیت نهاد وکالت به گونه‌ای است که می‌تواند در عرصه‌های مختلف حاکمیت را یاری دهد اما برخی متاسفانه تصورشان این است که باید نهاد وکالت را زیر پرچم خود بیاورند و امور آن را در اختیار بگیرند.
رئیس اسکودا یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی را وجود کانون‌های وکالت مستقل دانست و خاطرنشان کرد: وقتی شاخص‌های توسعه پایدار در جوامع پیشرفته را بررسی میکنیم؛ در مولفه‌ها می‌گویند کانون وکلا تا چه میزان مستقل است؟ درجه استقلال نهاد وکالت نشان‌دهنده توسعه‌یافتگی کشور است و هر چه این استقلال کمتر باشد آن کشور کمتر توسعه یافته است.
دکتر کوشا ادامه داد: ما به عنوان اتحادیه کانون‌های وکلای دادگستری حدود ۶۰ هزار وکیل داریم که پروانه خود را در سازوکار کانون‌های وکلا – که مستقل از حاکمیت است- گرفته‌اند و هر روز در دادگاه‌ها به دفاع از موکل می‌پردازند.
رییس اسکودا افزود: وکلا در شرایط سخت همواره تلاش دارند در کنار موکل به دفاع بپردازند و موکل با اتکا به وکیل سعی دارد در دادگاه حق خود را به اثبات برساند. در این فرآیند قاضی به طور مرتب با وکیل مواجهه دارد و اگر این مواجهه علمی و با یک وکیل با سواد و دانشمند باشد این مسئله حتما در استحکام و استدلال آراء می تواند موثر باشد. وکیل به مثابه نوری است که پرونده را روشن می کند و قاضی را در تصمیم‌گیری یاری می‌دهد. وکیل با پرتوافکنی به زوایای تاریک، قاضی را به سمتی می برد تا آرائی صادر کند که عدالت را برقرار کند.
کوشا ضمن بیان این جمله که اگر براساس منطق عقلانی حرکت کنیم وکیل باید مستقل باشد، تاکید کرد: اگر عقب‌افتاده‌ترین کشور را هم بررسی کنیم، وکیل از حاکمیت پروانه نمی‌گیرد. دلیل این کار این است که زبان او باید در بیان حقایق و کشف واقعیت‌ها آزاد باشد.
رئیس اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری در ادامه سخنان خود در نشست خبری امروز ۱۱ آذر ماه به تعلیق پروانه یکی از وکلا اشاره و خاطرنشان کرد: اگر متولی صدور پروانه مستقل از حاکمیت نباشد، طبعا با هر گونه کنشگری وکیل که مورد پسند نباشد، پروانه وکالت او را باطل می‌کنند. همکار ما آقای دکتر گرجی وقتی به جای نهاد وکالت از نهاد موازی پروانه خود را گرفتند، تصور داشتند که می‌توانند آزادانه به دفاع بپردازند. با این حال پروانه ایشان به علت صراحت یکی از دفاعیه‌ها معلق شده است.
کوشا اضافه کرد: من که وکیل هستم و پروانه می‌گیرم، باید این آزادی را داشته باشم که به طور علمی دفاع و اظهار نظر کنم. پروانه وکیل شأن و جایگاهی دارد که نباید به آن خدشه وارد شود. وکیل نباید به هر دلیلی از منظر قضایی و حقوقی در معرض ریسک باشد که پروانه او ابطال شود.
کوشا تصریح کرد: هیچ کس حق ندارد مانع دفاع از موکل باشد. اگر حاکمیت به دنبال پیشرفت است، نگاه و رویکردش باید این باشد که به نهاد وکالت توجه کند و از ظرفیت‌های آن استفاده کند. ما برای این که وارد عرصه‌های جدید در وکالت شویم باید جوانان را جذب کنیم و آموزش دهیم و از آنها آزمون بگیریم و با آموزش و تربیت آنها وکلای جوان به جامعه تحویل دهیم. پیشکسوتان بازنشسته می شوند اما ما نیازمند این هستیم که این پیوستگی را از طریق آزمون و تربیت وکلای جوان حفظ کنیم. آزمون حق ماست و ما باید تشخیص دهیم که شخص قابلیت گرفتن پروانه و دفاع دارد.
کوشا همچنین تاکید کرد: هرگونه دخالت مراجع خارج از نهاد وکالت در فرآیند صدور پروانه از زمان ثبت نام برای آزمون تا لحظه صدور پروانه محکوم است. ما یک نهاد خصوصی هستیم که می‌خواهیم تشخیص دهیم که آیا شخصی که داوطلب وکالت است قابلیت دفاع کردن را دارد یا خیر؟
او ادامه داد: بنابراین من از قوه محترم قضاییه خواهش می‌کنم که براساس اصل تفکیک قوا و منطق عقلانی و سیره عقلا و عرف بین‌المللی در حدود قوانین حرکت کنند. قوانین خط قرمز ماست و همه ما باید تابع حاکمیت قانون باشیم. قانون سلیقه بردار نیست. ما براساس قانون حق داریم آزمون بگیریم. ما به عنوان کانون‌های وکلای دادگستری حق گرفتن آزمون داریم و این حق قابل واگذاری نیست و تثبیت شده است.
کوشا افزود: ما باید صلاحیت وکلا را تشخیص دهیم. همانطور که ما در قضاوت دخالت نمی‌کنیم، آنها هم نباید در وکالت دخالت کنند. اگر آقایی دادیار می شود ما دخالتی در این کار نداریم. لذا آنها هم باید همین رویه را در پیش بگیرند و تابع قانون باشند.قانون مرز است و اگر بخواهیم عدالت را معنی کنیم، یعنی ما حق داریم آزمون بگیریم.
رییس اسکودا خطاب به رییس قوه قضاییه گفت: من مجددا از آقای اژه‌ای که بسیار محترم هستند می‌خواهم برای این که جامعه ملتهب نشود و مردم در وضعیت سخت معیشتی دچار مسائل دیگر نشوند، اجازه ندهند بر مشکلات افزوده شود. ما تابع قانون هستیم، قانونی که با واقعیت‌ها تطبیق می‌کند و نیاز جامعه و برآمده از اراده و افکار عمومی است.
نظارت بر کانون ها در حال تبدیل شدن به نظارت استصوابی است
وی افزود: مظهر استقلال وکالت دادگستری را در این قانون و فرایند اجرای ماده ۲ آن می‌بینیم که نقطه ظهور آن در انتخابات کانون‌های دادگستری در هر دو سال یک بار، متجلی می‌شود. برگزاری آزمون ورودی وکالت از دیگر مظاهر مهم اداره کانون‌های وکلای دادگستری است که در لایحه استقلال و قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت به عهده کانون‌های دادگستری گذاشته شده است.
مالکی تأکید کرد: قانونگذار در هیچ جای این قانون و سایر قوانین موضوعه مرتبط، اجازه دخالت در امور وکالت به ویژه در امر آزمون ورودی آن را به هیچ مرجعی در خارج از کانون‌های دادگستری نداده است؛ پس هرگونه دخالت مراجع غیر نهاد وکالت از جمله قوه قضائیه در امر برگزاری آزمون، مغایرت صریح و فاحش با استقلال نهاد وکالت و مواد ۱ و ۲ لایحه استقلال و ماده ۶ آن است که اداره امور وکالت را از صفر تا صد به عهده کانون‌های وکلا گذاشته است.
رئیس مرکز کانون وکلای دادگستری مرکز در ادامه اظهار کرد: با احترام به مقامات قضائی، ورود قوه قضائیه به امر برگزاری آزمون وکالت یک ورود و اقدامی خلاف قانون است که امیدواریم عزیزان ما در قوه قضائیه از انجام آن و دخالت در آزمون ورودی کانون‌های وکلای دادگستری و ایجاد مانع در آن پرهیز کنند.
وی افزود: هیئت عمومی کانون‌های وکلای دادگستری سراسر کشور متشکل از ۲۶ کانون وکلای دادگستری مستقل، در اجرای ماده یک قانون کیفیت اخد پروانه وکالت، تصمیم گرفته است که آزمون ورودی وکالت ۱۴۰۰ را برگزار کند. تکلیف قانونی تعطیل‌بردار نیست و باید انجام شود؛ چه از طریق سازمان سنجش آموزش کشور، چه از طریق سایر سازمان‌ها و نهاد‌ها و حتی اگر لازم باشد توسط خود کانون‌ها البته با هماهنگی اسکودا.
مالکی افزود: توجه به استقلال نهاد وکالت به عنوان ارزش و مفهوم شناحته شده در همه جای دنیا و همینطور استقلال قوه قضائیه، ایجاب می‌کند که به جایگاه و حقوق قانونی یکدیگر احترام گذاشته شود. کانون‌های وکلا به شأن و جایگاه قوه قضائیه و قوه قضائیه هم به شأن و جایگاه کانون‌های وکلا احترام بگذارند و هیچ یک در امور داخلی یکدیگر دخالت نکنند که دخالت یعنی نقض استقلال.
وی تأکید کرد: بحث‌هایی که تحت نظارت قوه قضائیه بر امر وکالت دادگستری مطرح می‌شود در قانون مشخص است. در مواد ۱۵ و ۱۶ و ۱۸ و ۲۱ لایحه قانونی استقلال، قانونگذار مواردی که قوه قضائیه باید ورود کند را؛ مانند گزارش تخلفات وکلای دادگستری و هیئت مدیره آنها مشخص کرده است. حتی در هیچ جای این مواد هم اشاره نشده که قوه قضائیه و عدلیه وارد نظارت به معنای اخص کلمه شود، بلکه وظیفه گزارش‌دهی به مرجع اصلی که کانون‌های وکلای دادگستری است برای آن تعیین شده است.
مالکی افزود: امروز شاهد قرائت‌های مختلفی در این حوزه هستیم و با استنباط غلط از اختیاری که قانونگذار در این مواد به دستتگاه قضائی داده شده است، بر خلاف روح این مواد، تفسیر موسعی را شاهد هستیم که نه تنها دامنه این نظارت استثنایی را توسعه داده و آن را تبدیل به اصل می‌کنند، بلکه این نظارت را تبدیل به نظارت استصوابی و دخالت در امر نهاد مستقل وکالت می‌کند. استقلال نهاد وکالت در هر کشوری تجزیه‌ناپذیر است و نمی‌توانیم به بخشی از استقلال احترام بگذاریم و بخشی دیگر را برنتابیم، نمی‌توانیم در ظاهر اعلام کنیم موافق استقلال وکالت هستیم، اما در عمل با دخالت در کانون‌های مستقل دادگستری شدیدترین دخالت را نسبت به آنها انجام دهیم. نظارت استصوابی یا دخالت قوه قضائیه در امر برگزاری آزمون در هیچ قانونی داده نشده است.
رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز ادامه داد: کانون‌های وکلای دادگستری با علم این موضوع در هیئت عمومی خود مصوب کرده که در چارجوب ماده ۱ قانون کیفیت اخذ پروانه و قلمروی استقلال خود، آزمون ورودی را برگزار کند، تکلیف قانونی است که باید انجام شود و این امر وارد فاز عملیاتی شده و این آزمون را برگزار خواهند کرد.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: در مورد آیین‌نامه مصوب رئیس سابق قوه قضائیه سخنی قانونی را که مورد تأیید قاطبه حقوقدانان و بسیاری از قضات شریف در قوه قضائیه قرار گرفته است، مطرح کردیم. این حرف و سخن طی دو نامه مفصل به رئیس قوه قضائیه ارسال شده، ولی متأسفانه هوز پاسخی رسمی به درخواست ۲۶ کانون وکلای دادگستری در سراسر کشور که از بیش از ۶۰ هزار وکیل دادگستری مستقل، نمایندگی می‌کنند داده نشده است که انتظار ما از رئیس قوه قضائیه این است که ورود کند و موارد خلاف قانون و ناقض استقلال که در این نامه‌ها به آنها گزارش شده را دستور حذف دهد تا آیین‌نامه توسط کانون‌ها قابلیت اجرا پیدا کند.
مالکی در پایان سخنانش بیان کرد: کانون‌های وکلای دادگستری در راستای انجام وظایف قانونی، خودشان را حامی و پشتیبان قوه قضائیه می‌دانند و انتظار دارند که در جهت مقابل هم، همکاران ما در قوه قضائیه از نهاد مستقل وکالت دادگستری حمایت و پشتیبانی کنند.
کانون را با قانون اداره می کنیم/در برابر هجمه های وارده متحد و یکپارچه دفاع خواهیم کرد/ ما نمی گوییم قانون را اجرا نمی کنیم بلکه می گوییم موارد ابلاغی برخلاف قانون است
در ادامه این نشست نمایندگانی از کانون های استانی وکلای دادگستری که در این نشست شرکت کرده بودند به بیان سخنان خود پرداختند.
رییس کانون وکلای کردستان با بیان اینکه کانون وکلای دادگستری نماد استقلال و حرکت بر مبنای قانون و حاکمیت قانون است گفت : تمامی کانون های وکلای دادگستری بر این اعتقادند که باید کانون را قانون اداره کرد نه با بی قانونی یا ابلاغیه های خلاف قانون.
رییس کانون وکلای چهارمحال بختیاری هم با تصریح بر اینکه خود از اثارگران دفاع مقدس گقت : این ذهنیت که کانون های وکلای دادگستری در برابر حاکمیت قرار دادند تصور اشتباهی است زیرا از جمعیت حدود ۶۰ هزار نفری وکلا حدود ۳۰ درصد آنان از ایثارگران و خانواده های آنان هستند که همگی جزو خانواده انقلاب می باشند.
رییس کانون وکلای آذربایجان غربی با بیان اینکه ما دغدغه های همه خانواده های درگیر در موضوع آزمون کارآموزی وکالت را درک میکنیم گفت: از قوه قضاییه درخواست داریم برای عدم ایجاد دغدغه های جدید و مبهم برای این خانواده ها همراهی کنند.
همچنین در ادامه این نشست تعدادی دیگر از روسای کانون ها به ایراد سخنرانی پرداخته و همگی تاکید داشتند استقلال کانون های وکلای دادگستری از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و مهمترین ذینفع این استقلال حاکمیت خواهد بود و عموم مردم خواهان حفظ استقلال و حکومت قانون بر این نهاد هستند.همچنین آنها بیان داشتند نهاد وکالت توانسته با ایجاد اشتغال پایدار و مستمر و البته بدون هزینه برای دولت به حاکمیت کمک کنند.
در ادامه این نشست رییس اسکودا در پاسخ به پرسش «خبرنگار «رسپار» درباره پیش‌بینی نهاد وکالت از شرایط پیش رو گفت: اراده ما بر این است که فعال‌تر باشیم و مردم، وکلا و داوطلبان وکالت را در مستمرا در جریان امور بگذاریم. ما هفته پیش یک اتاق فکر تشکیل دادیم تا نسبت به موضوعات آینده برنامه ریزی کنیم. اراده ما این است که فعالانه‌تر با چالش‌ها مواجهه شویم و همچون گذشته رویکردی عالمانه را برای غلبه بر مشکلات در پیش بگیریم.
کوشا افزود: چون تا امروز هجمه‌ها زیاد بوده است به طور طبیعی مجبور بودیم بیشتر حالت تدافعی بگیریم. امیدواریم بتوانیم ازاین پیچ و خم‌ها عبور کنیم تا بتوانیم برنامه‌های مختلفی که در ذهن داریم را برای اعتلای نهاد وکالت و دفاع از حقوق مردم اجرا کنیم.
رئیس اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری در پاسخ به سوال دیگر «رسپار» درباره آزمون سال ۱۴۰۰ ، ضمن تاکید به برگزاری آزمون، اظهار کرد: آزمون قطعا گرفته می‌شود و تلاش خواهیم کرد تاریخ ۲۰ اسفند را که تا الان برای برگزاری آزمون مشخص شده، در قرارداد با سازمان سنجش قطعی کنیم.
کوشا درباره دروس آزمون هم گفت: ما تا کنون شش درس برای آزمون داشتیم، در کارگروه خودمان تصویب و به قوه قضاییه ابلاغ کردیم که درس حقوق اساسی و متون فقه را هم به مواد درسی اضافه میکنیم اما تاکید داریم که هیچ التزام و تعهدی به آیین نامه اجرایی سال ۱۴۰۰ نداریم، چون دچار اشکالاتی است که رییس قوه قضاییه و دادگاه عالی قضات هم بر آن صحه گذاشته‌اند.
وی افزود: تاکید میکنیم که هیچ التزامی به آیین نامه ۱۴۰۰ نداریم تا بحث اجرایی بودن آن تعیین تکلیف شود. اما آزمون را باید بگیریم و اگر نگیریم تخلف است.
او همچنین درباره شرط سنی داوطلبان آزمون گفت: علت تعیین سن ۲۴ سال برای آزمون، برابر شدن موقعیت داوطلبان زن و مرد است چون مردان به خدمت سربازی می‌روند و تا ۲۴ سالگی نمی‌توانند در آزمون شرکت کنند.
رئیس اسکودا درباره طرح موسوم به تسهیل مجوزهای کسب و کار هم گفت: ما درباره این طرح هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم و فکر می‌کنم یک ماراتن تا تعیین تکلیف نهایی این موضوع در پیش داشته باشیم. از چشم‌انداز فعلی اینطور به نظر نمی‌آید که طرح به زودی تصویب شود اما به هر حال ما در تلاش هستیم تا از آنچه که ممکن است سبب افت کیفیت وکالت شود و به منافع و حقوق مردم لطمه وارد کند، جلوگیری کنیم.
دکتر کوشا در پایان ضمن تاکید به همبستگی جامعه وکالت و ارتباط وثیق نهاد وکالت با بدنه وکلا، از عملکرد برخی رسانه‌ها در موضوع ظرفیت جذب کارآموز وکالت گلایه کرد و گفت: رسانه‌ها باید سعی کنند اخبار واقعی را منتشر کنند. همه اقدامات نهاد وکالت طبق مر قانون است و ابعاد موضوع ظرفیت نیست دقیقا در قانون مشخص شده است.
جلیل مالکی، رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز درباره منابع مطالعاتی دو درس جدید آزمون وکالت گفت:منبع سوالات درس حقوق اساسی، متن قانون اساسی است و منبع سوالات درس متون فقه، سه باب حدود، وکالت و شهادت از کتاب تحریرالوسیله امام خمینی خواهد بود.
